Jestem kobietą 50 plus i wiem z własnego doświadczenia, że czas dojrzałej dorosłości stawia nas przed wyzwaniami, które mogą wydawać się trudnymi do pokonania. Możemy doświadczać kryzysów, bo dopadnie nas syndrom pustego gniazda, bo będziemy odczuwać wypalenie zawodowe, bo pogorszy się stan naszego zdrowia, bo stracimy kogoś bliskiego, czy też trudniej będzie nam znaleźć sens życia. Powodów kryzysu wieku średniego jest dużo.
Co na to psychologia?
W różnych nurtach terapeutycznych podejście do etapu po 50 roku życia nieco się rożni. Ja przedstawię w skrócie kilka z nich.
🔸 Teoria Rozwoju Eriksona: Erik H. Erikson w swojej teorii rozwoju psychospołecznego nazwał przedział wiekowy od 35. do 55. roku życia fazą generatywności. Według niego w tym okresie ludzie często skupiają się na trosce o młodsze pokolenie i odczuwaniu potrzeby pozostawienia dziedzictwa. Po 55 roku życia występuje faza integralności, która opiera się na akceptacji ludzkości i akceptacji własnego istnienia jako koniecznego i niepowtarzalnego.
🔸 Psycholog Paul B. Baltes, w swojej Teorii Kryzysów Rozwojowych podkreślał znaczenie adaptacji do zmian życiowych. W wieku powyżej 50 lat, ludzie mogą doświadczać różnych kryzysów związanych z utratą bliskich, zdrowiem czy znalezieniem sensu życia.
🔸Teoria Psychosocjalna Roberta J. Havighursta: Havighurst przedstawił koncepcję zadań rozwojowych, które ludzie powinni zrealizować na różnych etapach życia. Dla osób powyżej 50 roku życia, jednym z zadań może być „integrowanie swojego życia”, co oznacza spoglądanie wstecz na doświadczenia życiowe i przetwarzanie ich w sposób satysfakcjonujący.
🔸 W podejściu psychologii pozytywnej, badacze, tacy jak Martin Seligman, podkreślają znaczenie doświadczania pozytywnych emocji i poczucia spełnienia na starszym etapie życia. Zamiast skupiać się na problemach, zwraca się uwagę na rozwijanie siły charakteru i tworzenie znaczących doświadczeń.
🔸 Psychologia starzenia się koncentruje się na badaniu fizycznych procesów starzenia się i starzenia się psychicznego. Zajmuje się tematami takimi jak adaptacja do zmiany zdrowia, radzenie sobie z utratą bliskich oraz utrzymanie jakości życia w późniejszych latach.
Pewne jest jednak, że nasze życie po 50tce wiąże się ze zmianami w wielu jego obszarach. I pewne jest, że każda z nas może doświadczać tego okresu życia w sposób indywidualny.
Co możemy zrobić dla siebie, żeby po 50 roku życia żyć życiem spełnionym i wartościowym, pomimo tych trudności ?
Z pełnym przekonaniem powiem, że terapia akceptacji i zaangażowania ACT może być szczególnie skuteczna w radzeniu sobie z problemami związanymi ze starzeniem się, z poszukiwaniem sensu życia a także dostosowaniem się do zmian w dojrzałym wieku. Dlaczego? Z wielu powodów, o których piszę poniżej.
Jak terapia ACT może być stosowana w kontekście pracy z osobami wchodzącymi w wiek emerytalny
👉 Akceptacja zmian: ACT zachęca do akceptacji zmian, które zachodzą w życiu, w tym starzenia się. Pomaga osobom zrozumieć, że pewne rzeczy są nieuniknione, ale można zmienić sposób, w jaki się do nich odnosi.
👉 Uważność: Uważność jest kluczowym elementem ACT. Pomaga osobom w doświadczaniu teraźniejszości, skupieniu się na chwili obecnej i redukcji negatywnych myśli związanych ze starzeniem.
👉 Definiowanie wartości i celów: ACT pomaga klientom zidentyfikować swoje wartości i cele życiowe, co jest szczególnie istotne w dojrzałej fazie życia . Pomaga to w budowaniu sensu i motywacji do podejmowania działań.
👉 Rozwijanie elastyczności psychicznej: Elastyczność psychiczna polega na umiejętności przystosowywania się do zmian i radzenia sobie z trudnościami w bardziej elastyczny sposób. ACT kładzie duży nacisk na rozwijanie tej umiejętności, co może być kluczowe w dojrzałym wieku.
👉 Praca z myślami i przekonaniami: ACT pomaga klientom spojrzeć na swoje myśli i przekonania w sposób bardziej obiektywny. W kontekście starzenia się może to oznaczać zmniejszenie wpływu negatywnych przekonań na sposób postrzegania samego siebie.
👉 Radzenie sobie z utratami i żałobą: Starzenie się często wiąże się z utratami, zarówno w sensie fizycznym, jak i społecznym. ACT pomaga w radzeniu sobie z uczuciem straty, umożliwiając jednocześnie skupienie się na tym, co nadal jest dostępne i cenne.
👉 Aktywne podejście do życia: ACT zachęca do podejmowania aktywności zgodnych z wartościami, pomagając jednocześnie w radzeniu sobie z ewentualnymi przeszkodami czy obawami związanymi ze starzeniem.
👉 Budowanie relacji społecznych: ACT wspiera budowanie zdrowych relacji społecznych, co jest szczególnie ważne w wieku emerytalnym. Pomaga w rozwijaniu więzi społecznych i utrzymaniu wsparcia społecznego.
Jak zauważyliście, Terapia Akceptacji i Zaangażowania oferuje holistyczne podejście, uwzględniając zarówno aspekty psychiczne, jak i społeczne. Uważam, że takie podejście może być bardzo skuteczne we wspieraniu osób w dojrzałym wieku. Jednocześnie terapia ACT może zaproponować i dostarczyć wielu narzędzi i strategii, które będą pomocne i ułatwią klientowi radzenie sobie z wyzwaniami związanymi ze starzeniem się oraz z poszukiwaniem sensu życia w drugiej jego połowie.
Jeśli potrzebujesz wsparcia skontaktuj się ze mną
